Ngày 29/04/2025 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng (Nghị định 94/2025/NĐ-CP) đối với việc triển khai sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới thông qua ứng dụng giải pháp công nghệ (giải pháp công nghệ tài chính – gọi tắt là Fintech). Trong đó, các giải pháp Fintech được tham gia thử nghiệm tại cơ chế thử nghiệm bao gồm: chấm điểm tín dụng; chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API) và cho vay ngang hàng. Cụ thể quy định về giải pháp cho vay ngang hàng được điều chỉnh tại Nghị định 94/2025/NĐ-CP như sau:
1. Khái niệm giải pháp cho vay ngang hàng
Cho vay ngang hàng là một mô hình kinh doanh dịch vụ tài chính nổi lên trong vài năm gần đây, tuy nhiên chỉ mới được chính thức đưa vào quy định của pháp luật tại Nghị định 94/2025/NĐ-CP. Theo đó, khái niệm giải pháp cho vay ngang hàng được định nghĩa tại khoản 3 Điều 3 của Nghị định như sau: “Giải pháp cho vay ngang hàng là giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin do công ty cho vay ngang hàng cung cấp để kết nối thông tin, hỗ trợ giao kết hợp đồng trên nền tảng số giữa khách hàng là bên đi vay và bên cho vay.”
Để làm rõ khái niệm trên cần phải xem xét một số khái niệm có liên quan như sau:
- “Công ty công nghệ tài chính (viết tắt là công ty Fintech) là tổ chức không phải là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có giấy phép thành lập hoặc đăng ký kinh doanh hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam; độc lập cung ứng giải pháp Fintech hoặc thông qua hợp tác với tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để cung ứng giải pháp Fintech ra thị trường” (khoản 1 Điều 3 Nghị định 94/2025/NĐ-CP).
- “Công ty cho vay ngang hàng là công ty Fintech cung cấp giải pháp cho vay ngang hàng cho khách hàng” (khoản 4 Điều 3 Nghị định 94/2025/NĐ-CP).
Vậy, giải pháp cho vay ngang hàng là giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin do một bên thứ ba độc lập là tổ chức không phải tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cung cấp để kết nối thông tin, hỗ trợ giao kết hợp đồng trên nền tảng số giữa khách hàng là bên đi vay và bên cho vay.
2. Điều kiện cung cấp giải pháp cho vay ngang hàng
Về điều kiện và tiêu chí tham gia cơ chế thử nghiệm đối với giải pháp cho vay ngang hàng được quy định tại Điều 11 Nghị định 94/2025/NĐ-CP như sau:
Đối với giải pháp cho vay ngang hàng sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận tham gia cơ chế thử nghiệm khi đáp ứng các tiêu chí chung đối với giải pháp Fintech tham gia cơ chế thử nghiệm quy định tại khoản 1 Điều 8 Nghị định 94/2025/NĐ-CP bao gồm:
- Là giải pháp có nội dung kỹ thuật và nghiệp vụ mà quy định pháp lý hiện hành chưa hướng dẫn cụ thể, rõ ràng cho việc triển khai, áp dụng;
- Là giải pháp có tính đổi mới sáng tạo, đem lại lợi ích, giá trị gia tăng cho người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam, đặc biệt là các giải pháp hỗ trợ và thúc đẩy mục tiêu phổ cập tài chính;
- Là giải pháp đã thiết kế, xây dựng được khung quản lý rủi ro, hạn chế tác động tiêu cực tới hệ thống ngân hàng và hoạt động ngân hàng - tiền tệ - ngoại hối; đã xây dựng phương án về xử lý, khắc phục các rủi ro xảy ra trong quá trình thử nghiệm; đã xây dựng phương án bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng;
- Là giải pháp đã được tổ chức tham gia cơ chế thử nghiệm thực hiện các biện pháp rà soát, đánh giá đầy đủ trên các khía cạnh hoạt động và chức năng, công dụng, tính hữu ích;
- Là giải pháp có tính khả thi để có thể cung ứng ra thị trường sau khi hoàn thành quá trình thử nghiệm.
Ngoài ra, còn phải đáp ứng các tiêu chí riêng biệt như sau:
- Có biện pháp để xác định và quản lý dư nợ tối đa đối với một bên đi vay tại giải pháp cho vay ngang hàng do mình cung cấp, báo cáo và khai thác thông tin tức thời về bên đi vay tại Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam để đảm bảo tuân thủ quy định về dư nợ tối đa đối với một bên đi vay tại giải pháp cho vay ngang hàng do mình cung cấp và dư nợ tối đa đối với một bên đi vay tại toàn bộ các giải pháp cho vay ngang hàng tham gia cơ chế thử nghiệm;
- Việc giải ngân, thanh toán khoản vay, lãi, phí cho các giao dịch của khách hàng tại giải pháp cho vay ngang hàng phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoặc ví điện tử của khách hàng tại tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán;
- Có biện pháp để đảm bảo thời hạn hợp đồng giữa bên đi vay và bên cho vay sử dụng giải pháp cho vay ngang hàng tham gia cơ chế thử nghiệm không vượt quá 02 năm.
Đối với công ty Fintech đăng ký thử nghiệm giải pháp cho vay ngang hàng sẽ được xem xét cấp Giấy chứng nhận tham gia cơ chế thử nghiệm khi giải pháp đáp ứng các tiêu chí trên, đồng thời đáp ứng các điều kiện cụ thể sau:
- Là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động hợp pháp trên lãnh thổ Việt Nam; không là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; không đang trong quá trình chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi, giải thể, phá sản theo quy định của pháp luật.
- Người đại diện theo pháp luật, Tổng giám đốc (Giám đốc) của Công ty là người có quốc tịch Việt Nam; không có án tích; không bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và an ninh mạng; không đồng thời là chủ sở hữu, người quản lý doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ tài chính, ngân hàng, cầm đồ, kinh doanh theo phương thức đa cấp; không là chủ các dây hụi, họ, biêu, phường hoặc đang là thành viên Hội đồng Quản trị, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên Ban kiểm soát, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó Giám đốc) và các chức danh tương đương của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
- Người đại diện theo pháp luật, Tổng giám đốc (Giám đốc) của Công ty phải có bằng đại học trở lên về một trong các ngành kinh tế, quản trị kinh doanh, luật, công nghệ thông tin và có ít nhất 02 năm kinh nghiệm là người quản lý, người điều hành của tổ chức trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và không thuộc những đối tượng bị cấm theo quy định của pháp luật.
- Đáp ứng tiêu chuẩn về nhân lực, cơ sở vật chất, kỹ thuật đối với nền tảng số triển khai giải pháp cho vay ngang hàng đảm bảo các yêu cầu tối thiểu sau:
+ Hệ thống công nghệ thông tin, hệ thống lưu trữ thông tin phải đặt trong lãnh thổ Việt Nam, vận hành đảm bảo an toàn và liên tục, hệ thống kỹ thuật dự phòng độc lập với hệ thống chính để đảm bảo không bị gián đoạn khi xảy ra các sự cố, đặc biệt là sự cố về kỹ thuật, công nghệ.
+ Dữ liệu, thông tin của toàn bộ khách hàng và các bên liên quan phải được cập nhật, lưu trữ và chia sẻ trên nền tảng số có tính bảo mật cao, đảm bảo minh bạch, công khai giữa các bên tham gia nhưng đồng thời phải bảo mật thông tin của bên tham gia đối với các bên không liên quan theo quy định của pháp luật.
+ Thử nghiệm và đánh giá hệ thống công nghệ thông tin trước khi đưa vào vận hành.
+ Đội ngũ cán bộ kỹ thuật có trình độ chuyên môn về lĩnh vực đảm nhiệm đảm bảo hệ thống vận hành an toàn và liên tục.
Giải pháp cho vay ngang hàng nói riêng và giải pháp tài chính nói chung là các quy định mới được đưa vào quy định của pháp luật, các doanh nghiệp có dự định tham gia cơ chế thử nghiệm cần lưu ý các quy định trên để đáp ứng đủ các tiêu chí và điều kiện tham gia. Nghị định 94/2025/NĐ-CP sẽ có hiệu lực từ ngày 01/07/2025.
――――――――
Để được tư vấn vui lòng liên hệ:
CÔNG TY LUẬT CiLAF & PARTNERS
Address: 234 Ngô Thì Nhậm, P. An Khánh, Q. Ninh Kiều, TP. Cần Thơ
Phone: 0706.68.78.68
Mail: contact@cilaf.vn
Website: www.cilaf.vn
Hoặc inbox trực tiếp qua Fanpage Facebook: Công ty Luật Cilaf & Partners
Link: https://www.facebook.com/cilaf.vn
Zalo OA: zalo.me/2884625428758109382